مطالعه اثرات آنتی‌اکسیدانی و ضدباکتریایی عصاره اتانولی چای ترش و علف چای بر علیه سالمونلا انتریکا، باسیلوس سرئوس، اشرشیاکلی و استافیلوکوکوس اورئوس

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 مرکز تحقیقات علوم تغذیه و صنایع غذایی، دانشگاه علوم پزشکی آزاد اسلامی تهران

2 گروه علوم و صنایع غذایی، واحد صفادشت، دانشگاه آزاد اسلامی، تهران

3 گروه شیمی دارویی، دانشکده داروسازی و علوم دارویی، دانشگاه علوم پزشکی آزاد اسلامی تهران، تهران

4 گروه زیست شناسی، دانشگاه پیام نور تهران

چکیده

 اسانس­ها و عصاره­های گیاهان با داشتن ترکیبات ضدمیکروبی، ضدسرطانی و آنتی­اکسیدانی به عنوان ترکیبات دارویی جدید چه در زمینه بهداشت و درمان و چه محافظت از مواد غذایی خام و فرآوری شده یا تولید محصولات غذایی سالم­تر، از اهمیت خاصی برخوردارند. این مطالعه با هدف بررسی اثرات آنتی­اکسیدانی و ضدمیکروبی عصاره اتانولی چای ترش و علف چای صورت گرفت .خصوصیات ضد­باکتریایی آن­ها علیه باکتری­های بیماری­زا (سالمونلا انتریکا، باسیلوس سرئوس، اشرشیاکلی و استافیلوکوکوس اورئوس) با استفاده از روش انتشار در چاهک و  فعالیت آنتی­اکسیدانی عصاره­ها نیز به روش ABTS بر اساس ظرفیت آنتی­اکسیدانی معادل ترولوکس تعیین گردید. بر اساس نتایج به دست آمده استافیلوکوکوس اورئوس در هر دو مورد حساس­ترین باکتری­ مورد ارزیابی نسبت به عصاره علف چای و چای ترش بود و دو گیاه از نظر خواص ضد­باکتریایی در برابر این میکروارگانیسم با هم اختلاف معنی­داری نداشتند (05/0 (P≥. بر اساس این نتایج اختلاف معنی­داری بین فعالیت آنتی­اکسیدانی گیاه چای ترش و علف چای مشاهده شد (05/0P<). ارزیابی خاصیت آنتی­اکسیدانی نشان داد که میزان IC50گیاه علف­چای mg/mL­ 31/0±56/1 و گیاه چای ترش mg/mL­ 20/0±78/0 است که گویای خاصیت آنتی­اکسیدانی بالاتر عصاره چای ترش می­باشد. نتایج حاصل نشان می­دهد که عصاره اتانولی گیاهان علف چای و چای ترش از خاصیت آنتی­اکسیدانی و ضدمیکروبی مناسبی برخوردارند و بنابراین می­توان از آن­ها در تولید فرآورده­های مختلف غذایی و دارویی و حتی به عنوان جایگزین نگهدارنده­های شیمیایی بهره جست.

کلیدواژه‌ها


عنوان مقاله [English]

Antioxidant and antimicrobial activity of Hibiscus gossypifolius and Hypericum perforatum against Salmonella enterica, Bacillus cereus, Escherichia coli and Staphylococcus aureus

نویسندگان [English]

  • M Rashidi 1
  • M Moslehi Shad 2
  • P Zyarati 3
  • F Ghamari 4
ایوبی م، 1392. تعیین قدرت آنتی­اکسیدانی عصاره­ی تام Phlomis Ianceolata Boiss & Hohen به سه روش لیپید پراکسیداسیون و فعالیت شلات کنندگی یون­های فلزی آهن و ظرفیت احیای تام، پایان­نامه­ی دکتری داروسازی، دانشگاه آزاد اسلامی واحد علوم دارویی، 30 -28.
برومند ع، حامدی م، امام جمعه ز، رضوی ه و، گلمکانی م، 1391. بررسی خاصیت ضدمیکروبی اسانس بذرهای شوید (Anethum graveolens)  و گشنیز  (Coriangrum sativum)روی استافیلوکوکوس اورئوس، اشریشیاکلیO157:H7، سالمونلا تیفی موریوم با استفاده از آزمایش حساسیت رقت در محیط مایع، مجله پژوهش­های علوم و صنایع غذایی ایران بومی یزد، مجله دانشگاه علوم پزشکی رفسنجان، ، دوره ۱، ش۳، ۲۰۶-۱۹۷ .
رفتنی امیری ز، مداح، پ، 1394. بررسی میزان پلیفنلهای کل و کافئین موجود در چای سبز و سیاه و پودر فوری آنها، نشریه پژوهشهای صنایع غذایی دوره 25، ش 3، 426-419.
شهنیا م و، خاکسار ر، 1391. بررسی اثرات ضد­میکروبی و روشهای تعیین حداقل غلظت بازدارندگی اسانس­ها گیاهی بر باکتری­های پاتوژن، مجله علوم تغذیه و صنایع غذایی ایران، دوره ۷، ش۵، ۹۵۵-۹۴۹.
عموزاد ع، محمدزاده میلانی ج، معتمدزادگان ع، 1395. بررسی تاثیر افزودنیهای دم کردنی بر فعالیت آنتی­اکسیدانی چای سیاه، نشریه پژوهشهای صنایع غذایی دوره 26 ش3، 490-481.
کامکار ا، شریعتی فر ن،  جمشیدی ا، جبلی جوان ا، صادقی ط و ضغیم منفرد م، 1390. مطالعه فعالیت آنتی­اکسیدانی اسانس و عصاره پونه (Mentha longifolia)  ایرانی در شرایط آزمایشگاهی، فصلنامه گیاهان دارویی، 41، 194-۱۸۵.
مصحفی م، فروتن ح و مهربانی م، 1385. بررسی اثرات ضدباکتریایی چای مکی (Hibiscus sabdariffaL.) به دو روش نفوذی و بیواتوگرافی تعلیقی، مجله دانشگاه علوم پزشکی کرمان،  ۱۳، 110–۱۰۳.
Anthony JP, Fyfe L, Smith H. Plant active components. A resource for antiparasitic agents Trends in Parasitol. 2011; 3(21): 462-468.
Baser KHC. Biological and pharmacological activities of carvacrol and carvacrol bearing essential oils. Current Pharmaceutical Design. 2008; 14: 3106–3119.
Bauer AW, Kirby WMM, Sherris JC, Turck M. Antibiotic susceptibility testing by a standardized single Disk Method. Am. J. Clin. Pathol.1996; 45: 493–496.
Bongiorno P. Hypericum for Depression. Natural Medicine Journal. 2010; 2(12): 1-9.
Bruni R, Sacchetti G. Factors affecting polyphenol biosynthesis in wild and field grown St. John’s Wort (Hypericum perforatum L. Hypericaceae/Guttiferae). Molecules. 2009; 14: 682-725.
D'Heureux Calix F, Badrie N. Consumer acceptance and physicochemical quality of processed red sorrel/roselle (Hibiscus sabdariffa L.) sauces from enzymaticextracted calyces. Food Serv. Technol. 2004; 4(4): 141-8.
Djabou N, Allali H, Battesti MJ, Tabti Costa J, Muselli A, Varesi L. Chemical and genetic differentiation of two Mediterranean subspecies of Teucrium scorodonia L., Phytochemistry.2012; 74: 123-132.
Flores H, Curtis W. Approaches to understanding and manipulating the biosynthetic potential of plant roots. Annals of the New York Academy of Sciences.1992; 2 (665): 188- 209.
Flores H, VIvanco J, Loyola Vargas V. Radical Biochemistry: the biology of root specific metabolism. Trends in Plant Science.1999; 4(6): 220- 226.
Garcia-garcia, R, Lopez-Malo A, Palou E. Bactericidal action of binary and ternary mixtures of carvacrol, thymol, and eugenol against listeria Innocua. J. Food Sci. 2011; 76, 15: 112-116.
Hui H, Tang G, Go VLW. Hyperglycemic herbs and their actions mechanisms. Chines Medicine. 2009; 5(4): 11-22.
Katalinic V, Milos M, Kulisic T, Jukic M. Screening of 70 medicinal plant extracts for antioxidant capacity and total phenols. Food Chem. 2006; 94: 550–557.
Maruzzella GC, Sicurella NA. Antibacterial activity of essential oil vapors, Journal of Pharmaceutical Science. 1960; 4(49): 692–694.
Mulabagal V, Tsay H. Plant cell cultures and alternative and efficient source for the production of biologically important secondary metabolites. International Journal of Applied Science and Engineering. 2004; 3 (2): 29- 48.
Nostro A, Marino A, Blanco AR, Cellini L, DiGiulio M, Pizzimenti F, Sudano-Roccaro A, Bisignano G. In-Vitro activity of carvacrol against Staphylococcal preformed biofilm by liquid and vapour contact. J. Med. Microbiol.2009; 58: 791–797.
Oksman-Caldenty K, Kivela O, Hiltunen R. Spont NEOUS shoot organogenesis and plNT regeneration from hairy root cultures of Hyoscyamus muticus. Plant Science.1991; 4(78): 129- 136.
Reichling J, Schnitzler P, Suschke U, Saller R. Essential oils of aromatic plants with antibacterial antifungal antiviral and cytotoxic properties. Forschende Komplementar Medizin. 2010; 2(16): 79-90.
Reni R, Pellegrini N, Protegenete A, Pannala A, Yang M, Rice-Evans C. Antioxidant activity applying an improved ABTS radical cation decolorization assay. Free Radic. Biol. 1999; 26: 1231–1237.
Sokovic M, Glamoclija J, Marin PD, Brkic D, Van Griensven LJ. Antibacterial effects of the essential oils of commonly consumed medicinal herbs using an in-vitro model. Molecules. 2010; 15: 7532–7546.
 
Tajkarimi MM, Ibrahima SA, Cliver DO. Antimicrobial herb and spice compounds in food. Food Control. 2010; 4(21): 1199–1218.
Zargari A. Herbal drugs. 6th ed. University of Tehran Press. Tehran: 2012, 22–25; Tehran, Iran.