TY - JOUR ID - 15958 TI - بهینه‌سازی راندمان استخراج و خواص فیزیکی شیمیایی و عملکردی موسیلاژ دانه گزنه رومی JO - پژوهش های صنایع غذایی JA - FR LA - fa SN - 2008-515X AU - جعفری, مریم AU - اسیوند, زهرا AU - امیری سامانی, سارا AD - استادیار گروه علوم و صنایع غذایی، واحد شهرکرد، دانشگاه آزاد اسلامی، شهرکرد، ایران AD - دانش آموخته کارشناسی ارشد علوم و صنایع غذایی، واحد شهرکرد، دانشگاه آزاد اسلامی، شهرکرد، ایران Y1 - 2023 PY - 2023 VL - 33 IS - 1 SP - 97 EP - 110 KW - استخراج موسیلاژ KW - بهینه‌سازی KW - پایداری امولسیون KW - گزنه رومی DO - 10.22034/fr.2022.50916.1829 N2 - در طی سال‌های اخیر تحقیقات بسیاری جهت یافتن منابع جدید هیدروکلوئیدی به خصوص از منابع گیاهی بومی و بررسی خواص عملکردی آن‌ها انجام شده است و استخراج هیدروکلوئیدها از منابع گیاهی جدید و مورد توجه زیادی قرار گرفته است. هدف: گزنه رومی (Urtica pilulifera) از دیرباز در طب سنتی استفاده‌های فراوان داروئی داشته و دانه‌های این گیاه نیز می‌تواند منبع بالقوه‌ای برای استخراج موسیلاژ باشد. در تحقیق حاضر، بهینه‌سازی شرایط استخراج موسیلاژ دانه های این گیاه مورد بررسی قرار گرفته است. روش کار: در این تحقیق با روش سطح پاسخ، تأثیر چهار متغیر مستقل در سه سطح شامل نسبت دانه به آب (1:5، 5/17: 1، 1:30)، دما (30، 5/57، 85 درجه سانتی‌گراد)، زمان (30، 135، 240 دقیقه) و pH (3، 5/6، 10) بر راندمان استخراج، محتوای پروتئین، پایداری امولسیون و شاخص‌های رنگ (L*، a* و b*) موسیلاژ دانه مورد بررسی قرار گرفت. نتایج: افزایش دما (تا حد مشخص) و نسبت آب به دانه و pH بر افزایش راندمان استخراج موسیلاژ تاثیر معناداری (05/0>p) داشتند. در pH‌های بالاتر، زمان کوتاه‌تر و مقادیر کمتر آب، محتوای پروتئینی موسیلاژ کمتر بود. موسیلاژ استخراج شده در pHهای پایین‌تر و مقادیر کمتر آب، تاثیر بیشتری در پایداری امولسیون نشان داد. بر اساس نتایج، فقط متغیر pH بر شاخص‌های رنگ تاثیرگذار بوده و با افزایش pH به ترتیب کاهش و افزایش معنی‌دار در شاخص روشنایی و قرمزی مشاهده شد. نتیجه گیری نهائی: پس از بهینه‌سازی عددی، شرایط بهینه استخراج به صورتpH برابر با 23/4، زمان استخراج 9/239 دقیقه، دمای استخراج 79/45 درجه سانتی‌گراد و نسبت آب 5 برابر دانه تعیین شد. در شرایط بهینه بازده استخراج 08/11 درصد، محتوای پروتئینی 55/14 درصد، بیشترین پایداری امولسیون 50 درصد، شاخص L* 59/47 و شاخصa* 05/15 محاسبه شد که مطابقت خوبی با مقادیر پیش‌بینی شده داشت. UR - https://foodresearch.tabrizu.ac.ir/article_15958.html L1 - https://foodresearch.tabrizu.ac.ir/article_15958_00520f08c27114f01df4d2fac0f35542.pdf ER -