کنترل کمی وکیفی تعدادی دمنوش معطر گیاهی موجود دربازار ایران

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 ;گروه فارماکوگنوزی، دانشکده داروسازی، دانشگاه علوم پزشکی شهید بهشتی، تهران ، ایران

2 گروه فارماکوگنوزی، دانشکده داروسازی، دانشگاه علوم پزشکی شهید بهشتی، تهران ، ایران

چکیده

زمینه و اهداف: امروزه از انواع دمنوش‌های گیاهی بر اساس ترکیبات شیمیایی آن‌ها، با اهداف مختلف درمانی و تغذیه‌ای استفاده می‌شود. کنترل کیفی فراورده‌های حاوی گیاهان دارویی حائز اهمیت است.
مواد و روش‌ها: در این پژوهش کنترل کمی و کیفی پنج نمونه دمنوش معطر کیسه‌ای بابونه ((Chamomile، رازیانه (Fennel). اسطوخودوس (Lavender)، نعناع (Spearmint) و آویشن ) (Thyme از نظر نوع گیاه، میزان خاکستر، میزان اسانس و ماده مؤثره موجود انجام شد. اسانس به روش تقطیر با آب تهیه و شناسایی ترکیبات عمده موجود در آن به روش آنالیز گاز کروماتوگرافی صورت گرفت.
یافته‌ها: در نمونه‌های مورد بررسی به کمک آزمایش خرده نگاری وجود گیاهان دارویی مذکور در دمنوش‌ها اثبات شد. بر اساس آزمایش کروماتوگرافی لایه نازک TLC)) میزان Rf ترکیب عمده‌ی آنتول در اسانس رازیانه، لینالول و لینالیل استات در اسانس اسطوخودوس، تیمول و کارواکرول در اسانس آویشن و کاروون در اسانس نعناع به ترتیب 88/3،0/0، 75/0، 55/0 و 5/0 بود. از گیاه بابونه اسانس حاصل نشد. میزان خاکستر نامحلول در اسید و خاکستر تام برای نمونه رازیانه به ترتیب 1 و 8، اسطوخودوس 5 و 13، بابونه 47/5 و 5/7، نعناع 5/2 و 8 و برای آویشن 1 و 11 درصد بود. در بررسی میزان ماده‌ی مؤثره بر اساس GC، مقدار آنتول 098/0، کاروون 621/0، تیمول 019/0 و لینالول 164/0 گرم بر میلی‌لیتر بود. طبق آزمایش TLC، میزان Rf به دست آمده برای ترکیبات عمده‌ی اسانس، با شاخص‌های استاندارد ذکر شده در منابع مطابقت داشت. میزان خاکستر نامحلول در اسید و خاکستر تام رازیانه، نعناع و بابونه نیز با مقادیر موجود در فارماکوپه‌ی گیاهی ایران مطابقت داشت ولی این مقادیر برای گیاه اسطوخدوس و آویشن تطبیق نداشت.
نتیجه‌گیری: انجام آزمایش‌های ادواری روی فرآورده‌های گیاهی پس از ورود به بازار (PMS) برای اطمینان از کیفیت مناسب فرآورده ضروری است و توصیه می‌شود. نتایج این مطالعه می‌تواند به ایجاد پارامترهای کیفیت برای استانداردسازی دمنوش‌های گیاهی در سطح عرضه کمک کند.

کلیدواژه‌ها


عنوان مقاله [English]

Quantitative and Qualitative Control of Some of Aromatic Herbal Tea in the Market in Iran

نویسندگان [English]

  • Tahereh Hosseinabadi 1
  • Faraz Mojab 2
  • Yasaman Majbouri yazdi 2
1 Pharmacognosy department, school of pharmacy, Shahid Beheshti university of medical sciences, Tehran , iran
2 Pharmacognosy department, school of pharmacy, Shahid Beheshti university of medical sciences, Tehran , iran
چکیده [English]

Background: Herbal teas can be used for various therapeutic or nutritional purposes, depending on the chemical constituents. Quality control of products containing medicinal plants is important. Today, consumers' desire for herbal teas that have good aroma, taste and sensory properties is increasing. Herbal tea ingredients include one or more herbal species that are combined to improve taste and increase health. Quality control of herbal teas, like other nutritional supplements, is important to ensure safety and efficacy. Current methods are chromatography-based and require sample preparation. In some countries, researchers have used the ultra spectral imaging method as a fast and non-destructive method for quality control of medicinal plants and herbal teas.
Method: In this research, the quantitative and qualitative control of five herbal tea bags including Chamomile, Fennel, Lavender, Spearmint and Thyme were conducted. In terms of the kind of the plant, the ash content, the essential oil and their active substance were determined. Microscopic tests were carried out to ensure the type of plant, total ash and acid-insoluble ash were done with the method introduced in the references. Extraction of essential oils was done by water distillation and analysis of essential oil and determination of the major compounds was done by gas chromatography (GC).
The essential oil of each sample was diluted with normal hexane solvent at a ratio of 1 to 10 and injected into the gas chromatography with the following information: Agilent 7890A GC device, injection temperature 250°C, thermal programming 60-220°C, column type HP-5MS, nitrogen as carrier gas, flow intensity 2 ml/min, temperature increase speed 6°C per minute, column length 30 meters, internal diameter 250 microns and FID detector. The ionization voltage was 70 electron volts, the ionization method was EI, and the temperature of the ionization source was 250 degrees Celsius. The temperature program of the column was set as follows: the initial temperature of the oven was 50 °C and stopped at this temperature for 5 minutes, the thermal gradient was 3 °C per minute, the temperature increased to 250 °C and stopped at this temperature for 10 minutes, the temperature of the injection chamber was 290 degree Celsius and the carrier gas was used with a flow rate of 1.1 mm/min.
Results:: By micrographic study, compatibility of the herbal contents were confirmed in tea bags with Iranian Herbal Pharmacopoeia (IHP). According to the TLC tests results, Rf values of anethol in Fennel essential oil, linalool and linalyl acetate in Lavender essential oil, thymol and carvacrol in Thyme essential oil and carvone in Mint were 0.88, 0.3, 0.75, 0.55 and 0.5 respectively. Chamomile sample had not essential oil. The total ash and acid-insoluble ash were respectively 1% and 8% for fennel, 5% and 13% for lavender, Were2.03 % and 7.5%, respectively for chamomile, 2.5% and 8% for Spearmint and 1% and 11% for Thyme. Based on GC analysis, amount of anethole in the essential oil of fennel, carvone in Spearmint essential oil, thymol in Thyme essential oil and linalool in Lavender essential oil were 0.098, 0.621, 0.019, 0.164 gr/ ml respectively.
Discussion and Conclusion: In recent years, people's approach to medicinal plants and their products has increased. Every year, 50% are added to people who turn to the use of medicinal plants. Participating in such a large market and creating and developing the herbal medicine industry requires special attention to the production, processing, quality enhancement, standardization and safety of these products. It should be noted that factors such as the age of the plant, place and time of harvesting, drying method, storage conditions, production process, packaging method, etc. are effective on the quality of the plant and of course its effects, and therefore quality control and standardization are important. Post-harvest processes of the medicinal plants are very important in the production cycle of herbal products. Preservation of color, smell, taste, chemical nature and quality of active substances of medicinal plants has always been important for researchers and many studies have been done in this regard in recent years. Choosing the right method for drying medicinal plants depends on the type of organ, its moisture content and the purpose of drying. Finally, in the newer technologies, the minimization of changes is focused on plant raw materials.
According to the results, Rf values were corresponded with standard indicators mentioned in the references. The total ash and acid-insoluble ash of Fennel, Spearmint and Chamomile were also correspond with the values available in Iranian Herbal Pharmacopoeia (IHP) but the mentioned values for Lavender and Thyme were not in compliance with reference. It is recommended to carry out periodic tests on herbal products after entering the market (PMS) to ensure the proper quality of the products. The outcome of this study can help to establish quality parameters for the standardization of herbal teas at the supply level.
Keywords: Thyme, Lavender, Chamomile, Fennel, Spearmint, Quality control, Herbal tea

کلیدواژه‌ها [English]

  • Thyme
  • Lavender
  • Chamomile
  • Fennel
  • Quality control
  • Herbal tea
آزاده‌قهفرخی س. ز، جعفری‌ازان ‌اخاری ص. و آزاده‌قهفرخی س. ف،2020. مروری بر اثر فاکتورها و روش‌های خشک کردن گیاهان دارویی در فرآیندهای پس از برداشت، روی کمیت و کیفیت گیاهان دارویی. مطالعات محیط زیست، منابع طبیعی و توسعه پایدار، (4)14، 31-44.
امیدبیگی ر، .1376. تولید و فرآوری گیاهان دارویی، مشهد: به نشر، آستان قدس رضوی.
پوراصفهانی م. ک و عابدی م، 1394. استانداردسازی گیاهان دارویی و فراورده های دارویی و غذایی گیاهی. فناوری های نوین غذایی، (1), 65-76.
تبریززاد ن. ع، اردبیلی م. س و حجت م، 1398. شناسایی ترکیبات شیمیایی اسانس های پونه، نعنا و آویشن و بررسی فعالیت ضد میکروبی آنها، علوم و صنایع غذایی، 16(87)، 395- 404.
حیدری س، جوینده ح، علیزاده بهبهانی ب و نوشاد م، 1398. تعیین ترکیبات شیمیایی و اثر ضدباکتریایی اسانس اسطوخودوس فلس ‌دار بر تعدادی از میکروارگانیسم ‌های بیماری ‌زا در شرایط برون‌ تنی، مجله دانشگاه علوم پزشکی ایلام، 27(4)، 77-89.
دهکردی ن، سجادی ا، قنادی ع، زاده ی، آزاد بخت م، اصغری غ، امین غ، حاجی آخوندی ع و طالب ا، 1381. فارماکوپه گیاهی ایران.
عالی ا، محمودی ر، کاظمی‌نیا م، حضرتی ر و آذرپی ف، 1396. اسانس‌های گیاهی به‌عنوان ترکیبات دارویی طبیعی: مقاله مروری. مجله دانشکده پزشکی دانشگاه علوم پزشکی تهران، 75(7)، 480-489.
محدثی ن   و کوهساری ه، 2021. ارزیابی فعالیت ضدباکتریایی و تعیین ترکیبات شیمیایی اسانس گیاه اوجی جمع‌آوری شده از شمال ایران. پژوهش های صنایع غذایی، 30(4)، 199-210.
مهران م، حسینی ح، حاتمی ع، تقی زاده م و صفایی ع، 1395. بررسی ترکیبات اسانس هفت گونه آویشن و مقایسه خاصیت ضد اکسیدانی آنها، فصلنامه گیاهان دارویی،15(58)، 134-140.
Balekundri A and Mannur V, 2020. Quality control of the traditional herbs and herbal products: a review. Future Journal of Pharmaceutical Sciences, 6(1):1-9.
Bilia A, Flamini G, Taglioli V, Morelli I and Vincieri F, 2002. GC–MS analysis of essential oil of some commercial Fennel teas. Food Chemistry, 76(3): 307-310.
Committee on Herbal Medicinal Products,2017. European pharmacopoeia: 3104-3105.
De Santayana M. P, Blanco E and Morales R. J. J. o. e, 2005. Plants known as té in Spain: an ethno-pharmaco-botanical review. Journal of ethnopharmacology, 98(1-2):1-19.
Djokam M, Sandasi M, Chen W, Viljoen A and Vermaak I, 2017. Hyperspectral imaging as a rapid quality control method for herbal tea blends. Applied Sciences, 7(3):268.
Evans W. C. (2009) Trease and Evans pharmacognosy, Elsevier Health Sciences.
Luchtefeld R, Kostoryz E and Smith R. E, .2004. Determination of Ginsenosides Rb1, Rc, and Re in Different Dosage Forms of Ginseng by Negative Ion Electrospray Liquid Chromatography− Mass Spectrometry. Journal of agricultural and food chemistry, 52(16):4953-4956.
Mojab F, Nickavar B, and Hooshdar Tehrani H, 2009. Essential oil analysis of Nepeta crispa and N. menthoides from Iran. Iranian Journal of Pharmaceutical Sciences, 5(1):43-46.
Nickavar B and Jabbareh F, 2018. Analysis of the essential oil from Mentha pulegium and identification of its antioxidant constituents. Journal of Essential Oil Bearing Plants, 21(1): 223-229.
Rukaiyatu A. K, 2012. Qualitative and quantitative evaluation of some herbal teas commonly consumed in Nigeria. African Journal of Pharmacy and Pharmacology, 6(6):384-388.
Sandasi, M., Chen, W., Vermaak, I. and Viljoen, A. (2018) Non-destructive quality assessment of herbal tea blends using hyperspectral imaging. Phytochemistry Letters, 24: 94-101.
Szymczycha-Madeja, A., Welna, M. and Zyrnicki, W. (2013) Multi-element analysis, bioavailability and fractionation of herbal tea products. Journal of the Brazilian Chemical Society, 24: 777-787.
Wagner H and Bladt S, 1996. Plant drug analysis: a thin layer chromatography atlas, Springer Science & Business Media.
WHO, 2011. Quality control methods for herbal materials, World Health Organization.