مطالعه ویژگی‌های فیتوشیمیایی و آنتی‌اکسیدانی ژنوتیپ‌های مختلف ریواس(Rheum ribes L.) جمع‌آوری شده از مناطق مختلف ایران

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

گروه علوم باغبانی، دانشکده کشاورزی، دانشگاه ارومیه

چکیده

جنس ریواس (Rheum) یکی از مهمترین سرده­های خانواده علف هفت­بند (Polygonaceae) می­باشد. ساقه گل­دهنده ریواس حاوی مقادیر بالایی از ترکیبات فنولیکی و آنتی­اکسیدانی هستند که اثرات مفید بر سلامتی انسان دارند. هدف این پژوهش،بررسی ویژگی­های فیتوشیمیایی و فعالیت آنتی­اکسیدانی ژنوتیپ­های جمع­آوری شده از 16 منطقه مختلف ایران بود. نتایج نشان داد که منطقه جغرافیایی تاثیر معنی­داری روی ویژگی­های فیتوشیمیایی شامل فنول کل، فلاونوئیدکل، ویتامین ث، تانن کل، کربوهیدرات محلول، کارتنوئید کل، کلروفیلa و b، اسیدیته قابل تیتر، pH و مواد جامد محلول ریواس دارد. بیشترین میزان فنول کل ریواس (33/16 میلی‌گرم معادل گالیک اسید بر گرم وزن خشک گیاه) در نمونه­های منطقه تکاب و بیشترین میزان فلاونوئید کل(37/0 میلی گرم معادل کوئرستین بر گرم وزن خشک گیاه) در سقز مشاهده شد. بیشترین میزان ویتامین­ث در نمونه­های سقز (18/28 میلی­گرم بر گرم وزن خشک گیاه) مشاهده شد. نتایج تجزیه واریانس نشان داد که فعالیت آنتی‌اکسیدانی گیاه، تحت تاثیرمنطقه جمع­آوری بود. بیشترین (24/91 درصد) و کمترین (80/10 درصد) فعالیت آنتی­اکسیدانی در روش DPPH به ترتیب در نمونه­های مناطق سقز و کرمانشاه مشاهده شد. در روش FRAP بیشترین فعالیت آنتی­اکسیدانی در ساقه گل­دهنده­ ژنوتیپG8 (لواسان) با 98/15 و کمترین آن در ژنوتیپG10 (کرمانشاه) با 14/0 میکرومول بر گرم وزن خشک گیاه مشاهده شد. در دندروگرام حاصل (بر اساس 13 صفت)باروش Ward، نمونه­ها به سه گروه اصلی تقسیم شدند. در کل نمونه­های جمع­آوری شده از مناطق اشنویه (G1)، لواسان (G8) و سقز (G13)دارای خصوصیات ارزشمندی هستند که با مطالعات تکمیلی می­توان در برنامه­های بهنژادی از اینژنوتیپ­ها استفاده کرده و گامی مهم در جهت بهره‌برداری از مواد موثره این گیاه در صنایع داروسازی و غذایی کشور برداشت.

کلیدواژه‌ها


عنوان مقاله [English]

The study of phytochemical properties and antioxidant activity of different genotypes Rheum ribes L. collected from different regions of Iran

نویسندگان [English]

  • Gh Ghasemi
  • M Fattahi
  • A Alirezalou
Ayerza R and Coates W, 2004. Composition of chia (Salvia hipanica) grown in six tropival and subtropical ecosystems of Sout America. Tropical Science 34(3): 131-135.
Babu KS, Tiwari AK, Srinivas PV, Ali AZ, Raju BC and Rao JM, 2004. Yeast and mammalian α-glucosidase inhibitory constituents from Himalayan Rhubarb Rheum emodi Wall. ex Meisson. Bioorganic & Medicinal Chemistry Letters14(14): 3841-3845.
Chang Q, Zuo Z, Harriso F and Chow M.S.S, 2002. Hawthorn, International journal of clinical pharmacology and therapeutics. 42 (6): 605–612.
Chen J, Ma M, Lu Y, Wang L, Wu C and Duan H, 2009. Rhaponticin from rhubarb rhizomes alleviates liver steatosis and improves blood glucose and lipid profiles in KK/Ay diabetic mice. Planta Medica 75(5): 472-477.
Chen P. M and Mellenthin W. M, 1981. Effect of harvest date on ripening capacity and postharvest life of Anjou pears. Journal of the American Society for Horticultural Science 106: 38-42.
Choi SZ, Lee SO, Jang KU, Chung SH, Park SH, Kang HC, Yang EY, Cho HJ and Lee KR, 2005. Antidiabetic stilbene and anthraquinone derivatives from Rheum undulatum. Archives of Pharmacal Research28(9): 1027-1030.
Cioroi M, 2007. Study on L - ascorbic acid contents from exotic fruits. Cercetari Agrono Mice in Moldova Journal 1: 23-27.
Ebrahimzadeh M.A, Hosseinimehr S.J, Hamidinia A and Jafari M, 2008. Antioxidant and free radical scavenging activity of Feijoa sallowiana fruits peel and leaves. J Pharmacol-online 1: 7-14.
Edwards JE, Brown PN, Talent N, Dickinson TA and Shipley PR, 2012. A review of the chemistry of the genus Crataegus. Phytochemistry 79: 5–26.
Emad M, gheybi F, Rasoli M, Khanzadeh R and Mohammadi S, 1391. Medicinal-industrial plant of Rhubarb. Poneh, Tehran 69 p.
Gao LL, Xu XD, Nang HJ, Yang JS and Chen SL, 2011. Chemical constituents in Rheum tanguticum. Chinese Traditional and Herbal Drugs 42(3): 443-446.
Hohen E, Gasser F, Gugyenbuhl B and Kunsch U, 2003. Efficacy of instrumental measurements for determination of minimum requirements of firmness, soluble solids, and acidity of several apple varieties in comparison to consumer expectations. Postharvest Biology and Technology 7: 27-37.
Irigoyen J.J, Emerich D.W and Sanchez-Diaz M, 1992. Water stress induced changes in concentrations of proline and total soluble sugars in nodulated alfalfa (Medicago sativa) plants. Plant Physiology 84: 55-60.
Jin Mo E, Hoon Ahn J, Hee Jo Y, Beom Kim S, Yeon Hwang B and Kyeong Lee M. 2017. Inositol Derivatives and Phenolic Compounds from the Roots of Taraxacum coreanum. Molecules 22(1349): 1-8.
Kogure K, Yamauchi I, Tokumura A, Kondou K, Tanaka N and Takaishi Y, 2004. Novel antioxidants isolated from plants of the genera Ferula, Inula, Prangos and Rheum collected in Uzbekistan. Phytomedicine 11: 645–651.
Komatsu K, Nagayama Y, Tananka K, Ling Y, Basnet P and Ragab M, 2006. Development of a high performance liquid chromatographic method for systematic quantitative analysis of chemical constituents in rhubarb. Chemical and Pharmaceutical Bulletin 54(7): 941-947.
Krenn L, Prandhan R, Presser A, Reznicek G and Kopp B, 2004. Anthrone C-glucosides from Rheum emodi. Chemical and Pharmaceutical Bulletin 52(4): 391-392.
Leonard S. S, Keil D, Mehlman T, Proper S, Shi X and Harris G. K, 2006. Essiac tea: scavenging of reactive oxygen species and effects on DNA damage. Journal of Ethnopharmacology 103: 288-296
Li A, Bao B, Grabovskaya-Borodina AE, Hong SP, McNeill J, Mosyakin S.L, Ohba, H and Park, C.W, 2003. Rheum. In: Wu ZY, Raven PH, Hong DY. (Eds.), Flora of China. Vol. 5 (Ulmaceae through Basellaceae). Science Press, Beijing, and Missouri Botanical Garden Press, St. Louis, pp. 341 350.
Lichtenthaler H.K, 1987. Chlorophylls and carotenoids; pigments of photosynthetic membranes. Methods in enzymology 148: 350-382.
Luthar Z and Kreft I, 1999. Influence of temperature on tannin content in different ripening phases of buckwheat (Fagopyrum esculentum Moench) seeds, Fagopyrum. Journal of Horticulture Science, 16: 61-65.
Marzouki H, Elaissi A, Khaldi A, Bouzid S, Falconieri D, Marongiu B, Piras A and Porcedda S, 2009. Seasonal and geographical variation of Laurus nobilis L. essential oil from Tunisia. Open Natural Products 2: 86-91.
Munzuroglu O, Karatas F, Gur N, 2000. A study of the levels of vitamins A, E and C and Selenium in Rhubarb (Rheum ribes L.) Turkish Journal of Biology 24:397–404.
Nakajima J.I, Tanaka I, Seo S, Yamazaki M and Saito K, 2004. LC/PDA/ESI-MS profiling and radical scavenging activity of anthocyanins in various berries. BioMed Research International 5: 241-247.
Ozturk M, aydogmus F, emin duru M and topcu G, 2007. Antioxidant activity of stem and root extracts of Rhubarb (Rheum ribes). An edible medicinal plant. Food Chemistry 103: 623–630.
Rajkumar V, Guha G and Kumar R.A, 2011. Antioxidant and anti-cancer potentials of Rheum emodi rhizome extracts. Evid. based complemen. Alternative Medicines 1- 9.
Rehman H, Begum W, Anjum F and Tabasum H, 2014.Rheum emodi (Rhubarb): A Fascinating Herb. Journal of Pharmacognosy and Phytochemistry 3 (2): 89-94.
Reyes-Carmona J, Yousef GG, Marteniz-Peniche RA and Lila MA, 2005. Antioxidant Capacity of Fruit Extracts of Blackberry (Rubus sp.) produced in different climatic regions. Journal of Food Science 70: 497-503.
Shrififar F, Moshafi MH and Mansouri SH, 2007.In vitro evalution of antibacterial and antioxidant of the essential oil and methanol extract of endemic Zataria multiflora Boiss. Food Control 18: 800-805.
Wei YH, Wu XA and Zhang CZ, 2005. Studies on chemical constituents of Rheum glabricaule. Journal of Traditional Chinese Medicine 28(8): 658-660.
Xu ZP, Lu ZJ, Chen JH, Deng XY, Mao YZ and Huo X, 2007. The effect of rhubarb ethanol-extract on hyperlipidemia and liver fatty in rabbits. Chinese Journal of Applied Physiology 23(3): 375-379
Zugic A, Ðordevic S, Arsic I, Markovic G, Zivkovic J, Jovanovic S and Tadic V, 2014. Antioxidant activity and phenolic compounds in 10 selected herbs from Vrujci Spa, Serbia, Industrial Crops and Products 52: 519– 527.